ТОП-25 цікавых фактаў аб Бібліі
У сённяшнім ТОПе мы сабралі для нашых чытачоў 50 цікавых фактаў аб Кнізе кніг. Спадзяемся, што яны будуць для вас не толькі цікавымі, але і карыснымі.
1. Біблія не мае назвы
Слова "Біблія" паходзіць ад старажытнагрэцкага "біблоса" - "папірус, кніга". Пераважная большасць кніг мае назву: "Тры таварышы", "Аповесць мінулых гадоў", "Адысея". Але Біблія ў назве не мае патрэбы. Усе людзі на зямлі проста гавораць “кніга” і іх суразмоўцы адразу разумеюць, што гаворка ідзе пра “Кнігу кніг”.
2. Самы вялікі тыраж
Па стане на 2013 год у свеце выдадзена ўжо больш за 6 000 000 Біблій ці асобных біблейскіх кніг, што больш чым у 6 разоў перавышае па колькасці копій наступнае па папулярнасці выданне. Штосутачна ў свеце з-пад друкарскага станка выходзяць больш за 32 500 новых Біблій.
3. Рухавік прагрэсу
Друкаваныя станкі былі вынайдзены і ўдасканальваліся ў першую чаргу дзеля выдання Бібліі! У 1300 годзе кошт рукапіснай кнігі быў роўны кошту замка. Друкаваныя ў 1500 годзе выданні каштавалі, як запрэжка пародзістых коней, а ў 1700 – ужо як пара добрага абутку. Нарэшце, да 1900 году кошт Бібліі дасягнуў кошты некалькіх дзясяткаў яйкаў і Святое Пісанне стала даступна кожнаму.
4. "Калектыў аўтараў"
Над тэкстамі Святога Пісання з XV стагоддзя да Нараджэння Хрыстова па I стагоддзе па Ражджастве Хрыстовым, гэта значыць на працягу 1600 гадоў, працавалі больш за сорак чалавек многія з якіх нават не ведалі адзін аднаго. Пры гэтым у Бібліі няма відавочных супярэчнасьцяў ці неадпаведнасьцяў.
5. Пераклады
Біблія поўнасцю або часткова перакладзена на 2377 моў і прыслоўяў, а поўнасцю выдадзена ўжо на 422 мовах (паводле звестак Германскага Біблейскага таварыства на пачатак 2005 года).
Нават сляпыя могуць чытаць Святую Кнігу шрыфтам Брайля на 84 мовах, а для непісьменных і занятых людзей выпускаюцца аўдыё-версіі Бібліі.
6. "Зборнік казак"
Некаторыя людзі ставяць пад сумнеў боганатхнёнасць Святога Пісання. Аднак, Біблія — гэта кніга, створаная вялікай колькасцю аўтараў, якія мелі найшырэйшы жыццёвы досвед у зусім розных галінах, так што яна апрыёры не можа быць «Зборнікам дурных казак».
Сярод біблейскіх пісьменнікаў: цары (Саламон, Давід), пастух (Амос), урач (Лука), рыбакі (Пётр і Іаан), прарокі (Майсей, Ісая, Данііл), палкаводзец (Ісус Навін), рамеснік (апостал Павел), чыноўнік (апостал Мацей) і да т.п. Некаторыя з іх былі не яўрэямі, а грэкамі ці нават рымскімі грамадзянамі.
7. Маці Асветы
Сёння доля граматных і адукаваных людзей сярод хрысціян вышэйшая, чым сярод атэістаў і прадстаўнікоў іншых веравызнанняў. Для мужчын - гэта доля 88% ад агульнай колькасці, а для жанчын - 81%.
Часцяком, раней неасвечаныя народы атрымлівалі разам з хрысціянствам уласную пісьменнасць, літаратуру і гісторыю і звязаны з імі рэзкі культурны ўздым, што было звязана з неабходнасцю авалодання граматай і атрымання добрай адукацыі для чытання Бібліі і разумення сваёй веры.
8. Прароцтва
Тэксты Старога Запавету змяшчаюць прароцтвы, якія выконваліся праз сотні гадоў. Прароцтвы ёсць і ў Новым Запавеце і многія з іх таксама ўжо споўніліся ў гісторыі, што дадаткова паказвае на боганатхнёнасць Святога Пісання.
9. Кананічныя і некананічныя кнігі
Біблія складаецца з двух вялікіх раздзелаў: Старога і Новага Запаветаў. Стары Запавет змяшчае 39 кананічных, гэта значыць прызнаных Касцёлам, кніг, а Новы Запавет – 27. Яшчэ 11 кніг Старога Запавету ў царкоўны канон не ўваходзяць, але ў славянскай Бібліі прысутнічаюць.
10. Кіраўніка і вершы
На главы Біблію падзяліў Кентэрберыйскі біскуп Стэфан Лэнгтан у XIII стагоддзі, а на вершы ў XVI стагоддзі французскі кнігадрукар Роберт Эцьен, пасля чаго Біблія набыла сучасны выгляд і зручнасць цытавання (кніга:кіраўнік:верш).
11. Востра патрэбна
Па звестках праваахоўнікаў, Біблію нават крадуць часцей за іншыя кнігі…
12. Дзіўна дакладная кніга
У 1947 годзе былі знойдзены Кумранскія скруткі Бібліі, датаваныя I стагоддзем. Пры параўнанні з Бібліямі X стагоддзя навукоўцы выявілі, што а тысячу гадоў Біблія не зведала ніякіх сур'ёзных змен, якія б уплывалі на яе змест, у той час як многія іншыя творы з цягам часу пры перапісванні прыкметна мяняліся.
13. Дзядуля чалавецтва
Самы стары чалавек, апісаны ў Бібліі, - Мафусаіл, які даводзіўся продку Адаму прапрапрапрапраўнуком (8 калена). Ён памёр ва ўзросце 969 год. Але ў тыя часы большасць людзей жыла каля 900 гадоў… Пазней у чалавецтве “памножылася беззаконне” і Бог скараціў людзям жыццё да сучасных 80-120 гадоў.
14. Словы ў Бібліі
Словы: "Не бойся" з'яўляюцца ў Бібліі 365 разоў, па колькасці дзён у годзе. Слова "хрысціянін" з'яўляецца толькі ў 3 разы. У Габрэйскім тэксце дзеяслоў “Бара” – “Творыць з нічога” сустракаецца тры разы: пры стварэнні свету, стварэнні жывых істот (душы жывой) і стварэнні чалавека.
15. Каментары і цытаты
Сьвятое Пісаньне найбольш цытаваны і камэнтуемы твор у сьвеце. Толькі ў Оксфардскай бібліятэцы і на адно толькі 1-е Пасланне апостала Іаана Багаслова сабрана такая колькасць работ, якія займаюць памяшканне ў 20 кв.м.
16. Час чытання
Каб прачытаць Стары Запавет, неабходна не менш за 38 гадзін і 11 гадзін, каб прачытаць Новы запавет. Гэта значыць, усю Біблію магчыма прачытаць мінімум за 49 гадзін, пры ўмове, што чалавек не будзе стамляцца.
17. Шатландскі кур'ёз
Біблія цалкам не перакладзена на шатландскую мову. Аднак існуе пераклад на шатландскі Новага Запавету за аўтарствам Уільяма Ларымера. Ён адметны тым, што гаворка сатаны перададзена звычайнай англійскай мовай.
18. Біблейскія імёны
Самае доўгае імя з усіх, хто сустракаецца ў Бібліі - Магер-шелал-хаш-баз. Гасподзь сказаў прароку Ісаі назваць гэтым імем свайго сына, народжанага ад прарочыцы. Яно азначае «хуткі ў здабычы» і «хуткі ў выкананні» (Іс. 8:3).
19. Цар і прарок Давід
Творца Псалтыры цар Давід быў вельмі любім Богам. Хаця б таму, што пасля імя Ісуса Хрыста яго імя згадваецца ў біблейскіх тэкстах часцей за ўсё: 1118 разоў.
20. Самая маленькая Біблія
Самая маленькая Біблія (Новы Запавет) была надрукавана ў канцы XIX стагоддзі з дапамогай метаду фотамеханічнага памяншэння. У выніку кніга атрымалася памерам 1,9*1,6 см, і таўшчынёй меншай за 1 см. У вокладку кожнай Бібліі было ўкладзена маленькае павелічальнае шкло, каб чытаць тэкст.
21. Мусульмане
Заснавальнік ісламу Мухамед быў знаёмы з тэкстамі Святога Пісання і выкарыстоўваў іх пры напісанні Карана. Мусульмане ўшаноўваюць старазапаветных продкаў і Ісуса Хрыста, якога яны лічаць адным з прарокаў.
22. Клятва на Бібліі
Амерыканская традыцыя клясціся на Бібліі супярэчыць тэксту Святога Пісання: “Яшчэ чулі вы, што сказана старажытным: не пераступай клятвы, але выконвай прад Госпадам клятвы твае. А Я кажу вам: не прысягай зусім: ні небам, бо яно пасад Божы; ні зямлёю, бо яна падножжа ног Ягоных; ні Ерусалімам, таму што ён горад вялікага Цара; ні галавой тваёй не прысягай, бо ня можаш ніводнага воласу зрабіць белым ці чорным. Але хай будзе слова ваша: так, так; не, не; а што звыш гэтага, тое ад злога” (Мф. 5, 33-37).
23. Самая дарагая Біблія
Самай дарагой Бібліяй лічыцца Біблія нямецкага першадрукара Іагана Гутэнберга, якая выйшла ў 1456 годзе. Гутэнбергам было надрукавана 180 экзэмпляраў Бібліі з якіх захавалася толькі 21 кніга. Розныя асобнікі яе ацэньваюць ад $25-35 000 000.
Яшчэ даражэй аказаўся Сінайскі кодэкс, які належаў рускай імператарскай хаце і прададзены бальшавікамі ў Вялікабрытанію за $510 000 000.
24. Біблейскія цары
Даўжэй за ўсіх у Бібліі кіраваў цар Манасія, які быў на троне 55 гадоў (4 Царстваў 21:1). Менш за ўсіх кіраваў Цар Замврый, які насіў карону ўсяго сем дзён (3 Царстваў 16:15).
25. Браты і сёстры Госпада
У Евангеллі згадваюцца браты і сёстры Езуса Хрыста. Але гэта не Яго родныя браты, а сыны і дочкі Іосіфа Абручніка ад першага шлюбу. Сам Іосіф быў толькі названым мужам Багародзіцы і ўсё жыццё захоўваў яе дзявоцтва. А браты Гасподнія пазьней сталі Яго апосталамі. Адзін з іх, Якаў Брат Гасподні, узначаліў першую хрысціянскую абшчыну ў Іерусаліме.
Падборка Андрэя Сегеды